Plan ewakuacji z budynku — przewodnik

Bezpieczeństwo jest priorytetem, zwłaszcza w kontekście ochrony życia i zdrowia ludzi przebywających w budynkach użyteczności publicznej, biurowcach oraz wszelkiego rodzaju zakładach pracy. Kluczowym elementem w zapewnieniu bezpieczeństwa jest dobrze opracowany i skutecznie wdrożony plan ewakuacji. Ewakuacja z każdego budynku może być konieczna w sytuacjach takich jak pożar, wyciek gazu, zagrożenie bombowe, czy inne nieprzewidziane zdarzenia losowe, a proces ten znacząco ułatwia rzetelny plan.

Spis treści:

1. Plan ewakuacji budynku — przepisy prawne
2. Plan ewakuacji budynku — dla jakich obiektów jest obowiązkowy?
3. Dlaczego jest potrzebny plan ewakuacji?
4. Co powinien zawierać plan ewakuacji z budynku?

Plan ewakuacji budynku — przepisy prawne

Obowiązek posiadania planu ewakuacyjnego wynika głównie z Rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów. Prawo jasno określa, że w każdym budynku, w którym przebywają ludzie, muszą być wyznaczone odpowiednie drogi do ewakuacji. Ich rozmieszczenie oraz przepustowość powinny uwzględniać takie czynniki jak: liczba osób, przeznaczenie budynku, jego konstrukcja i zastosowane systemy bezpieczeństwa pożarowego. Celem opracowania planu jest przeprowadzenie bezpiecznej ewakuacji danego budynku w przypadku zagrożenia.

Chociaż przepisy nie określają konkretnej osoby, która musi sporządzić plan ewakuacji budynku, to odpowiedzialność za jego stworzenie i wdrożenie spoczywa na właścicielu, zarządcy lub użytkowniku budynku. Jednakże, ze względu na specjalistyczny charakter tego dokumentu, często zleca się jego opracowanie specjalistom, takim jak: pracownicy firm specjalizujących się w bezpieczeństwie pożarowym czy projektanci budowlani. Można także zdecydować się na wsparcie strażaka w tym zakresie.

Plan ewakuacji budynku — dla jakich obiektów jest obowiązkowy?

Plan ewakuacyjny jest wymagany, gdy kubatura łączna budynku lub jego części przekracza 1000 m³, a w przypadku budynków inwentarskich i magazynowych — gdy są większe niż 1500 m³.

Chociaż dokładne kryterium to objętość budynku, w praktyce plany ewakuacyjne są najczęściej wymagane w:

• budynkach użyteczności publicznej (szkoły, przedszkola, szpitale, urzędy, centra handlowe, kina, teatry, hotele, restauracje),
• obiektach produkcyjnych (fabryki, hale produkcyjne),
• budynkach biurowych,
• obiektach sportowych i rekreacyjnych,
• budynkach wielorodzinnych.

Co ważne, nawet jeśli obiekt nie przekracza podanej kubatury, posiadanie planu ewakuacyjnego może być dobrym pomysłem, zwłaszcza jeśli przebywa w nim duża liczba osób lub istnieje ryzyko wystąpienia zagrożenia.

Dlaczego jest potrzebny plan ewakuacji?

Plan ewakuacyjny budynku jest niezbędny, ponieważ w przypadku nagłego zdarzenia, takiego jak pożar, pozwala on na dotarcie do bezpiecznych dróg ewakuacji wszystkich osób przebywających w budynku w sposób uporządkowany i bezpieczny. Wynika to z fakt, że dzięki niemu ludzie wiedzą, co robić w przypadku zagrożenia, co skraca czas ewakuacji i zmniejsza ryzyko urazów, a także zmniejsza chaos, co ułatwia proces opuszczania strefy zagrożenia. Ponadto dzięki planowi strażacy wiedzą, jak zorganizować akcję ratunkową. Warto także pamiętać, że posiadanie planu ewakuacji jest często wymagane przez przepisy prawa, zwłaszcza dla wcześniej opisanych obiektów o dużej powierzchni.

Co powinien zawierać plan ewakuacji z budynku?

Aby był funkcjonalny, plan ewakuacji z budynku, powinien zawierać:

• graficzny plan obiektu, na którym zaznaczono wszystkie piętra, korytarze, pomieszczenia,
• kierunki ewakuacji (wyjścia ewakuacyjne, drogi ewakuacyjne i miejsca zbiórek do ewakuacji),
• opis potencjalnych zagrożeń, które mogą wystąpić podczas ewakuacji (np. dym, ogień, uszkodzone konstrukcje),
• sposób alarmowania o zagrożeniu (np. syreny, głośniki, ręczne alarmy pożarowe),
• obowiązki poszczególnych osób odpowiedzialnych za przeprowadzenie ewakuacji (np. otwarcie drzwi, udzielanie pierwszej pomocy),
• informacje o sprzęcie przeciwpożarowym — lokalizacja gaśnic, hydrantów i innych urządzeń służących do gaszenia pożarów,
• instrukcje dla osób niepełnosprawnych i z ograniczeniami ruchowymi.

Miejsce umieszczenia planu ewakuacji zależy od rodzaju budynku i jego wielkości. Jednakże istnieje kilka ogólnych zasad, które należy przestrzegać. Przygotowany plan powinien być umieszczony w miejscach, gdzie każdy będzie mógł go łatwo zauważyć i przeczytać. Dobrą lokalizacją jest okolica drzwi ewakuacyjnych, klatek schodowych lub innych ważnych punktów ewakuacyjnych. W budynkach użyteczności publicznej, takich jak szkoły, urzędy czy centra handlowe, plany powinny być umieszczone w holu głównym, na każdej kondygnacji oraz w innych miejscach o dużym natężeniu ruchu.

Podczas ewakuacji przydatne bywają nie tylko analogowe plany, ale także narzędzia, które pozwalają na bieżące zarządzanie ewakuacją poprzez śledzenie liczby oraz personaliów osób w strefie zagrożenia i w miejscach zbiórki.